Jeremiasz jest w dziejach Literatury kolejną postacią, przy której chciałabym się zatrzymać dłuższą chwilę.Jego działalność prorocza i "redakcyjna" przypada na ów czas, gdy Grecja rozkwita liryką Safony i eleatów, kiedy zabity przez kapłanów delfickich Ezop pozostawia światu swe nieśmiertelne bajki , Tales buduje podstawy filozofii , a Nabuchodonozor burzy Niniwę. Na próżno ją Jonasz ratował... Najdawniejsza ze znanych krain na tamtych ziemiach, dziwnych ziemiach, to Kanaan (obecna Palestyna). Tam zbudowane było najstarsze ze znanych ludzkich osiedli - Jerycho...
Wracam do Jeremiasza
Jeremiasz (יִרְמְיָהוּ) to imię pochodzenia biblijnego, wywodzi się od hebrajskich słów Jirme-jahu znaczących "Jahwe, podnieś z upadku". Takie imię miał jeden z proroków większych - w tradycji chrześcijańskiej jest ich czterech: Izajasz, Jeremiasz, Ezechiel i Daniel, przy czym jedynie Daniel w judaizmie nie jest uznany za proroka. Wbrew pozorom prorok większy nie oznacza , że dany mu był większy zakresu objawień, tylko oznacza większą objętość napisanych przez nich ksiąg. Jeremiasz jest autorem księgi nazwanej jego imieniem (Księga Jeremiasza) i Lamentacji. Niektórzy uważają Jeremiasza także za autora obydwu Ksiąg Królewskich, które w Biblii chrześcijańskiej są umieszczone jako Księgi nieznanego autora. Szczególnie Jeremiaszowe Lamentacje wywarły ogromny wpływ na literaturę świata, a od imienia proroka patriotyczne utwory zawierające skargi i biadania nazwano jeremiadami. Jeremiasz głosił upadek Judy, głosił, że zostanie ona pochłonięta przez Babilonię. Nikt nie wierzył i nie chciał słuchać takiego proroctwa. Zupełnie podobnie jak pięćset lat wcześniej nie wierzono królewnie trojańskiej - Kasandrze, która wieszczyła upadek Troi.
Postać Jeremiasza nie jest - tak jak postać Kasandry - otoczona płaszczem romantycznego tragizmu. Chociaż podobnie jak wieszczka trojańska, znając przyszłość własnej ojczyzny, zdecydował się na bezżeństwo, podobnie jak Kasandra przeżywał głęboką rozpacz, nie będąc wysłuchanym przez innych, lecz przeciwnie do trojanki - nie zginął tak tragicznie, co być może otwiera drogę do wielu niezamkniętych kwestii, mających źródło właśnie w tym proroku, Jeremiaszu.
Jeremiasz urodził się ok. roku 650 p.n.e. w rodzinie kapłańskiej w Anatot, w pobliżu Jerozolimy. Sam nigdy nie pełnił funkcji kapłana.. Miał 24 lata , gdy zaczął swą misję proroczą, którą realizował przez 40 lat.Początkowo nieznany - głosił mowy wymierzone przeciwko bałwochwalstwu i synkretyzmowi. Nie dawało to rezultatów, ani nie przyniosło jego mowom rozgłosu, aż do chwili, gdy popadł w konflikt z królem Jojakimem, gdy zakazano mu wstępu na teren świątyni w Jerozolimie i gdy musiał się ukrywać przed mściwym władcą. Jojakim nie sprawdził się jako władca, a Judea znajdowała się w bardzo złym stanie - musiała płacić wysokie podatki faraonowi, zaś król od podwładnych, którymi gardził, ściągał zbyt wysokie daniny i wykorzystywał ich do budowy prywatnych pałaców. Nie słuchał przestróg Jeremiasza - wbrew przepowiedniom proroka wprowadzał pogaństwo, opowiadał się raz po stronie faraona, innym razem popierał Babilończyków. Zdenerwowany takim brakiem lojalności władca Babilonii zaatakował Jerozolimę. W czasie oblężenia zmarł Jojakim, a nastepcą obrano jego syna Jojakina (czyli Jechoniasza). Ten dość szybko poddał miasto, został wzięty do niewoli babilońskiej wraz z wieloma innymi Izraelczykami, zaś Nabuchodonozor nowym władcą Judei ustanowił ostatniego z dynastii Dawidowej Mataniasza, któremu nadał imię Sedecjasz. Młody król, słabego charakteru, bojaźliwy, całkowicie uzależniony od opinii innych - a więc Jeremiasz mógł teraz bez obaw wyjść z ukrycia , by ratować państwowość Judy i religię. Wbrew nasilającym się tendencjom spiskowym przeciw Babilonii, Jeremiasz nawoływał do zachowania uległości i spokoju. Dlatego obwołano go zdrajcą, oskarżono o defetyzm (Przypomina mi się tu analogia do naszego Mickiewicza i całej sytuacji związanej z Towiańskim oraz Kołem Sprawy Bożej, chciałoby się rzec - historia kołem się toczy ! )
Jeremiaszowi nie wierzono, wierzono w potęgę Egiptu i licząc na wsparcie faraona, Judejczycy zorganizowali spisek przeciw zniewalającej ich Babilonii. Nabuchodonozor zareagował natychmiast. Jego armia zdobyła miasta Judy i właśnie dokonywała oblężenia Jerozolimy, gdy Jeremiasz prorokował Sedecjaszowi słowo Boże - To mówi Pan: „Oto oddam to miasto w ręce króla babilońskiego, który wyda je na pastwę ognia. Ty zaś nie ujdziesz jego ręki, lecz zostaniesz niezawodnie pojmany i wydany w jego ręce”. Król przeraził się, ale nie był w stanie przeciwstawić woli wodzów, którzy zdecydowanie czekali na wsparcie Egiptu. Po pół roku oblężenia to wsparcie nadciągnęło. Wojska babilońskie ruszyły w stronę nadciągających Egipcjan. W tym czasie Jeremiasz , prześladowany, chciał schronić się w rodzinnym Anatot. Schwytano go jednak w bramie, biczowano i oskarżonego o zdradę. Zamknięto w więzieniu. Sedecjasz nieudolnie próbował go bronić, mając nadzieję, że prorok wyrzeknie się wieszczenia upadku Judy, jednak Jeremiasz ponownie powtórzył mu te same słowa Boże. Dowódcy armii zażądali śmierci tego "śmiertelnika", co osłabia ręce żołnierzy i całego ludu. (Jeremiasz nawoływał do poddania się Babilończykom, bo tylko tak można uratować Jerozolimę). Król wydał wojskowym Jeremiasza. Ci wrzucili go do lochów wypełnionych błotem, przekonani, że się utopi albo umrze z głodu. Po wielu dniach Sedecjasz wydostał z lochów proroka, licząc , że teraz zmieni się proroctwo, ale po raz trzeci się nie zmieniło.
Tymczasem Babilończycy, pokonawszy Egipcjan, wrócili zdobywać Jerozolimę, co im zajęło półtora roku.
Gdy udało im się zrobić wyrwę w murze, obrońcy miasta wraz z Sedecjaszem nocą uciekali w kierunku Jordanu. Niestety, szybko ich schwytano na nizinie Jerycha i okrutnie potraktowano, a państwo narodu wybranego przestało istnieć, Jerozolima, tak jak wcześniej Niniwa.
http://acalyludpowieamen.pl/tag/jeremiasz/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz