Na twardych podwalinach poezji wzniesionych przez Homera, Hezjoda i Tyrteusza, zaczynają lekko wznosić się fundamenty liryki, delikaatnej jak skrzydła motyli, pięknej jak ornamenty jońskiej i korynckiej architektury, współdzieląc geometryczną przejrzystość zapoczątkowaną przez znanego każdemu Talesa z Miletu . Tym razem wśród wytryskających niczym fontanna lirycznych poetów na plan pierwszy wysnuwa się ze strefy niedostępnej dla kobiet - S A F O N A.
(Trudno tak sterować palmą pierwszeństwa w obrębie znanych dziewięciu lirycznych poetów: Alcman w Sparcie, Safona z Lesbos.Alcaeus z Lesbos, Anakreont z Teos, Sesichorus z Himera, Ibycus z Rhegium, Simonides z Keos,Bacchylides z Keos i Pindar z Teb.Przy czym tylko jeden Pindar przetrwał w tradycji rękopiśmiennej. Wybrałam jednak spośród nich Safonę ze względu na jej największą sławę i ze względu na zaistnienie kobiety w świecie twórczym, silnie zdominowanym przez męską determinację)
Niewiele znanych jest faktów z życia Safony. Także większość jej twórczości, która w czasach starożytnych była znana i podziwiana, nie przetrwała do dziś. Jednak dzięki ocalałym fragmentom przetrwała sława poetki. Safona żyła na przełomie VII i VI w.p.n.e. Urodziła się na wyspie Lesbos w Mitylene. Jej matką była Kleis, której imieniem nazwała również ukochaną córkę., o czym wiemy z zachowanych wierszy, jeśli te wiersze można odczytywać jako biograficzne.Miała trzech braci, z których jeden przysparzał rodzinie problemów, zadając się z heterą, dla której tracił majątek. Pochodzili z arystokratycznej rodziny. Mężem Safony został Cercylas z Andros. Autentyczność tej informacji też jest podważana, imię takie, oznaczające "penisa" wymyślili późniejsi poeci komiczni jako dowcip. Takiego Cercylasa Andros nawet we współczesnej rzeczywistości można spotkać choćby na facebooku : .http://www.facebook.com/people/Cercylas-Andros/100004253554582 , jako potwierdzenie , że to nie jest mąż Safony ! ;)
Przez jakiś czas Safona musiała z powodu zamieszek politycznych szukać schronienia na Sycylii, z której jednak wróciła na rodzinną wyspę, na której spędziła większość swojego życia. Przez jakiś czas krążyła legenda, że kobieta ta zginęła śmiercią samobójczą z powodu nieodwzajemnionej miłości. do młodszego chłopca, Faona, przewoźnika.
Legenda głosi, że Faon był starym i brzydkim przewoźnikiem w Mitylene. Pewnego razu Afrodyta w przebraniu poprosiła go o przewiezienie do Azji Mniejszej. Faon uczynił to i nie żądał zapłaty, której nie miała. W zamian za to dała mu maść. Starzec wcierał tę maść zgodnie z zaleceniem bogini, po czym stał się piękny i młody. Kobiety traciły dla niego serca, Safona zakochała się także. Lecz została odrzucona, więc z rozpaczy rzuciła się w morze ze skał, jak pisała polska Safona Maria Pawlikowska- Jasnorzewska :
Poetka, samobójczyni,
Loki rozwiawszy fiołkowe,
Nad wodą stoi...
"Safo, co chcesz uczynić?"
-"Chcę morze zarzucić na głowę,
By nikt nie dojrzał łez moich"...
(fragment Róże dla Safony)
http://tajemnicekawy.com/tag/safona/
Nie odebrała sobie jednak życia. W swoim domu założyła stowarzyszenie (thassos) ku czci muz i Afrodyty dla młodych kobiet. Uczyła dziewczęta gracji, wdzięku, subtelności, wrażliwości, poezji, tańca, muzyki, uwodzenia, po prostu pięknej kobiecości, aż do momentu zamążpójścia. Safona była sławna. Jej wizerunki przedstawiano na monetach, rzeźbach ,malowidłach, wazach.W Syrakuzach wystawiono jej pomnik Sławili ją m.in. Platon, Herodot, Arystofanes, Pindar. Źródła podają, że dożyła późnej starości ( bagatela - pięćdziesięciu lat ! ) No, może więcej ;)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz